Indeling en consumptie
‘Koolhydraten’ is de verzamelnaam voor vele voedingsstoffen, opgebouwd uit een of meer suikermoleculen (sachariden): monosachariden, disachariden, oligosachariden en polysachariden. Een andere indeling is die tussen verteerbare en niet-verteerbare koolhydraten. De niet-verteerbare koolhydraten zijn voedingsvezels, de rest is wel verteerbaar. Mono- en disachariden worden op het etiket ook wel suikers genoemd en polysachariden zetmeel.
Tabel: indeling koolhydraten naar bronnen van zetmeel en suikers
| Zetmeel (polysachariden) |
Suikers (mono- en disachariden) |
|
|
van nature |
met toegevoegde suikers |
|
|
graanproducten |
fruit (glucose, fructose) |
zoet broodbeleg (choco, confituur ...) |
|
aardappelen |
melk (lactose) |
snoep (chocolade, roomijs, koek, gebak ...) |
|
peulvruchten |
yoghurt (lactose) |
zoete dranken (frisdrank, gesuikerde melkproducten ...) |
|
groenten |
groenten (fructose) |
|
|
koek, gebak |
|
|
Consumptie koolhydraten
De aanbevolen hoeveelheid verteerbare koolhydraten geeft meestal een brede marge. De Hoge Gezondheidsraad stelt minstens 55 en% als voedingsnorm en de EFSA 45-60 en%. Hoeveel en% van de voeding precies door koolhydraten wordt geleverd, lijkt niet uit te maken voor het risico op welvaartsziekten. Dat concludeert het Deutsche Gesellschaft für Ernährung (DGE, Duitse Gezondheidsraad).
Uit de meest recente Belgische Voedselconsumptiepeiling (VCP) bleek dat de koolhydraataanbeveling van de Hoge Gezondheidsraad niet wordt gehaald. De gemiddelde inname vanaf 15 jaar bedraagt ongeveer 45 en%, zie figuur.
Brood is een zeer goede bron van koolhydraten. De aanbevolen hoeveelheid van 5 tot 12 sneden per dag draagt op een positieve manier bij aan de aanbevolen koolhydraatinname. De voorkeur gaat daarbij uit naar broodsoorten die vallen in de voorkeurs- en middenweggroepen, zoals beschreven in ‘Brood is de basis’,
Consumptie suikers en zetmeel
Het grootste deel van de koolhydraatinname moet uit polysachariden bestaan. Net deze inname blijkt te laag, terwijl we te veel suikers opnemen. De gebruikelijke inname van suikers (mono- en disachariden) bedraagt 20,3 en% voor de totale populatie. De grote meerderheid (96,4%) neemt méér suiker in dan de aanbevolen bovengrens van 10 en%. Een verdere beperking tot minder dan 5 en% vrije suikers of 25 gram zou nog bijkomende gezondheidsvoordelen bieden volgens de World Health Organization (WHO). Bij 19% bedraagt de inname zelfs meer dan 15 en%. Vrouwen hebben een hogere gebruikelijke suikerinname (en%) dan mannen en de inname van suikers (in en%) daalt met de leeftijd.
Belgen die meer polysachariden opnemen dan de aanbevolen hoeveelheid van 55 en% vormen een uitzondering. Gemiddeld worden slechts 24,4 en% polysachariden per dag gebruikt. De grote meerderheid van de bevolking (87,1%) neemt gewoonlijk zelfs minder dan 30 en% op.