Lage inname van volkoren gelinkt aan vroeg ontstaan van dikke darmkanker
Aangenomen wordt dat het risico op dikke darmkanker op jonge leeftijd (gediagnosticeerd vóór de leeftijd van 50 jaar) wordt beïnvloed door voedings- en leefstijlfactoren. Daarom wilden onderzoekers uitzoeken welke voedingsmiddelen mogelijk betrokken zijn bij het risico op dikke darmkanker. Met behulp van gegevens uit de Global Burden of Disease Study 2019 ontdekten wetenschappers dat een voedingspatroon met weinig volkoren granen een van de belangrijkste voedingsrisicofactoren is voor het vroegtijdig optreden van dikke darmkanker, vóór een voedingspatroon met veel rood en bewerkt vlees en zelfs voedingspatronen met weinig vezels.
Ongezond voedingspatroon ten grondslag
Nu de bevolking groeit en mensen langer leven, vormt de toenemende incidentie van dikke darmkanker op jonge leeftijd een aanzienlijke uitdaging voor het volksgezondheidsstelsel. De verwachting is dat de opwaartse trend bij het optreden van dikke darmkanker op jonge leeftijd wereldwijd zal aanhouden, tenzij nauwkeurige preventieve maatregelen worden geïmplementeerd. Hoewel genetische factoren het risico op dikke darmkanker bij bepaalde individuen verhoogt, zijn de meeste gevallen van dikke darmkanker toe te schrijven aan ongezonde voedingspatronen en levensstijl. Ter beeldvorming: In 2019 veroorzaakte voedingsgerelateerde dikke darmkanker op jonge leeftijd 30.096 sterfgevallen en 1.465.755 DALY’s (verloren levensjaar als gevolg van gezondheidsproblemen) wereldwijd.
Melk, volkorengranen en calcium
De Global Burden of Disease-studie uit 2019 beoordeelt systematisch de incidentie, prevalentie, mortaliteit en het daaruit voortvloeiende gezondheidsverlies van 369 ziekten en verwondingen, samen met 87 toewijsbare risicofactoren in 204 landen en gebieden.
Su en collega’s hebben de totale last van dikke darmkanker op jonge leeftijd en de risicofactoren ervan geëvalueerd van 1990 tot 2019. Uit de analyse blijkt dat een voedingspatroon laag in melk (verantwoordelijk voor 16,5% van DALY’s), laag in volkorengranen (verantwoordelijk voor 15,2% van DALY’s), laag in calcium (verantwoordelijk voor 14,3% van DALY’s), rijk aan rood vlees (verantwoordelijk voor 5,3% van DALY’s), rijk aan bewerkt vlees (verantwoordelijk voor 2,5% van DALY’s) en een laag vezelgehalte (verantwoordelijk voor 2,3% van DALY’s) voedingsrisicofactoren zijn die kunnen worden toegeschreven aan dikke darmkanker op jonge leeftijd. Overigens hebben mannen (tussen 1990 en 2019) een hogere last dan vrouwen.
Voeding verbeteren
De last van de voedingsrisico’s op jonge leeftijd die in landen met een hoge socio-demografische index kunnen worden toegeschreven zijn enigszins afgenomen, maar blijft nog steeds overheersend. Daarom moeten we onze inspanningen in de toekomst voortzetten. Nog belangrijker is de dringende behoefte aan het bevorderen van een uitgebalanceerd voedingspatroon en het initiëren van vroegtijdige screening om de snel stijgende last te verminderen. Voedsel kan gezien worden als medicijn, en het aannemen van een gezond voedingspatroon is een zeer effectieve aanpak om de gezondheid te verbeteren en de gezondheidszorgkosten voor iedereen te verlagen, aldus de onderzoekers.
Prominente rol voor volkoren
Volkorengraanproducten, zoals volkorenbrood, moeten prominent op het bord aanwezig zijn. Toch blijft het een hele uitdaging om mensen meer volkorenbrood te laten eten. Onder andere omdat volkorenbrood onvoldoende wordt geassocieerd met een moderne leefstijl. Terwijl het een voedzame, duurzame en gezonde keuze is, en bovendien aansluit bij hedendaagse trends en behoeftes. Lees er hier meer over.
Schokkende cijfers
Kanker levert een belangrijke bijdrage aan de mondiale ziektelast en de kankergerealteerde last zal naar de verwachting in 2040 wereldwijd 28,4 miljoen gevallen bereiken, wat een aanzienlijk probleem voor de volksgezondheid vormt. Dikke darmkanker is een veel voorkomende vorm van kanker en is in 2019 wereldwijd gerangschikt als de derde meest voorkomende oorzaak van kanker gerelateerde sterfgevallen en de tweede belangrijkste oorzaak van voor invaliditeit gecorrigeerde levensjaren (DALY’s). Het aantal incidentgevallen en sterfgevallen als gevolg van dikke darmkanker wereldwijd is tussen 1990 en 2019 meer dan verdubbeld.
Dikke darmkanker wordt geassocieerd met veroudering, en de last van dikke darmkanker neemt scherp toe na de leeftijd van 50 jaar. De incidentie en mortaliteit van colorectale kanker met vroege aanvang (gedefinieerd als gevallen van kanker gediagnosticeerd bij volwassenen jonger dan 50 jaar) zijn de afgelopen decennia over de hele wereld alarmerend toegenomen, vooral in landen met een hoog inkomen. De incidentie van dikke darmkanker is de afgelopen 25 jaar in Europa toegenomen onder de leeftijdsgroep 20-49 jaar, waarbij de snelste stijging zich voordoet bij personen in de leeftijdsgroep van 20 tot 39 jaar.