De Hoge Gezondheidsraad heeft de geactualiseerde voedingsaanbevelingen voor de Belgische bevolking gepubliceerd. De eerste hoofdboodschap luidt: Eet dagelijks minstens 125 g volle graanproducten zoals bijvoorbeeld volkoren brood, volkoren pasta. Vervang geraffineerde producten door volle graanproducten. Daarnaast zijn er ook de volgende adviezen terug te vinden in het rapport:

• Eet niet meer dan 300 gram niet-bewerkt rood vlees per week. Vervang het door peulvruchten, vis, gevogelte of eieren. Beperk de consumptie van bewerkt rood vlees tot 30 gram per week;
• Eet meerdere keren per week peulvruchten;
• Beperk zout tot 5 gram per dag;
• Eet minstens 250 gram (seizoens)fruit per dag;
• Eet 30 gram ongezouten noten per dag;
• Drink 250-500 ml melk of melkproducten per dag;
• Eet minstens 300 gram groente per dag;
• Eet maximaal 1 ei per dag;
• Kies voor plantaardige oliën;
• Eet 200 gram vis/zeedieren per week, waarvan 1x vette vis;
• Eet aardappelen liever gekookt dan gefrituurd;
• Beperk het gebruik van voedingsmiddelen rijk aan toegevoegde suikers;
• Drink dagelijks 1-2 liter water, koffie en/of thee;
• Drink liever geen alcohol, als toch, dan niet meer dan 10 standaard glazen per week;
• Geef de voorkeur aan onbewerkte of weinig-bewerkte voedingsmiddelen.

Te weinig volle granen

De (hernieuwde) aandacht voor volle granen is er niet voor niets. In het rapport van de Hoge Gezondheidsraad zijn de belangrijkste voedingsmiddelen die in verband zijn gebracht met voortijdige sterfte, morbiditeit en ziektelast ten gevolge van bepaalde chronische ziekten (zoals ischemische hartziekten en diabetes mellitus type 2) geïdentificeerd. De inname van te weinig volle granen staat daarin telkens in de top 3, samen met een te veel aan bewerkt en rood vlees. Ook onder andere te weinig vezel, fruit, peulvruchten en te veel aan natrium en gesuikerde dranken komt terug in de top 10.

YLLs per 100.000 gestandaardiseerd voor leeftijd		YLDs per 100.000 gestandaardiseerd voor leeftijd		DALYs per 100.000 gestandaardiseerd voor leeftijd
Risicofactor	Rate	Risicofactor	Rate	Risicofactor	Rate
Te weinig volle granen	169,3	Te veel aan bewerkt vlees	87,4	Te weinig volle granen	200
Te veel aan rood vlees	110,2	Te veel aan rood vlees	53,6	Te veel aan bewerkt vlees	176,7
Te veel aan bewerkt vlees	89,3	Te weinig volle granen	50,7	Te veel aan rood vlees	163,7

Huidige inname laat te wensen over

Uit de resultaten van de Voedselconsumptiepeiling 2022-2023, zoals benoemd in het rapport van de Hoge Gezondheidsraad, blijkt dat volwassen tot 64 jaar slechts 20 gram volle granen per dag eten. Belgen vanaf 65 jaar eten gemiddeld 24 gram volle granen per dag. Ter vergelijking: dat is nog minder dan één sneetje volkorenbrood. Slechts 1% van de volwassen tussen 18 en 64 jaar behaalt de aanbeveling van minimaal 125 gram volle granen per dag. En daarbij komt dat 9% van de bevolking aangeeft nooit bruin brood en volkoren brood te eten. Deze cijfers vragen om nog meer aandacht voor volle granen in een gezond voedingspatroon.

Brood, meer dan vezels

Brood – en vooral volkorenbrood – bevat veel waardevolle voedingsstoffen. Het is een leverancier van koolhydraten, voedingsvezels, plantaardig eiwit, B-vitamines en mineralen, zoals ijzer, fosfor en kalium. Daarnaast is brood een belangrijke leverancier van jodium, bij gebruik van gejodeerd zout. Wetenschappelijk onderzoek maakt keer op keer duidelijk dat consumptie van volkorengraanproducten beschermt tegen hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en darmkanker.

Bron: Hoge Gezondheidsraad. Voedingsaanbevelingen voor de Belgische bevolking – 2025. Brussel: HGR; 2025. Advies n° 9805-9807.