Het is al langer bekend dat consumptie van (voldoende) volkorengranen het risico op darmkanker verkleint. Een recente meta-analyse laat zien dat dit verder gaat dan alleen de (dikke) darm, en dat consumptie van volkorengranen ook het risico op maag- en slokdarmkanker kan verlagen.

Steeds meer mensen krijgen te maken met kanker in het spijsverteringskanaal, terwijl maar 5-10% van de gevallen ontstaat door een genetisch defect. 90 tot 95% van de gevallen kan worden verklaard door ongunstige omgevingsomstandigheden of een ongezonde leefstijl. Het is bewezen dat volkorengraanproducten – waar alle onderdelen van de hele graankorrel in de natuurlijke verhouding in zijn verwerkt – het risico op bepaalde ziekten verlagen, waar geraffineerde graanproducten dat niet doen.

Onderzoekers aan de Zhengzhou University in China hebben een meta-analyse uitgevoerd om te achterhalen of (hoge of lage) consumptie van volkorengranen geassocieerd is met kanker in het spijsverteringskanaal. In de meta-analyse zijn 35 studies met een totale populatie van 2.663.278 personen geanalyseerd. Uit de resultaten blijkt dat hoge consumptie van volkorengranen het risico op kanker in het spijsverteringskanaal met 22% kan verlagen. Ook is specifiek gekeken naar de associatie tussen volkorengraan consumptie en de risicoreductie van (dikke) darmkanker, maagkanker en slokdarmkanker. De onderzoekers concludeerden dat een hogere inname van volkorengranen geassocieerd is met een risicoreductie van respectievelijk 11%, 36% en 47%.

Volkorengranen kunnen (mogelijk) het risico op kanker via verschillende mechanismen beïnvloeden. Zo zijn volkorengranen rijk aan bioactieve componenten welke mogelijk gunstig zijn voor het verlagen van het risico op kanker. Ook zijn volkorengranen een belangrijke bron van vezels. Vezels verhogen het ontlastingsvolume en versnellen de doorstroming in de dunne darm, waarbij kankerverwekkende stoffen worden verdund en de absorptie ervan verminderd. Vezels kunnen ook worden gefermenteerd in de dikke darm, waarbij korte ketenvetzuren zoals butyraat vrijkomen. Butyraat is de energiebron voor darmcellen en heeft de potentie om tumorgroei tegen te gaan. Bovendien verlagen korte ketenvetzuren de pH van de dunne darm, waardoor de oplosbaarheid van galzuren wordt verlaagd en daarmee de kankerverwekkende activiteit.

De meta-analyse kent wel wat beperkingen. Zo kan er geen dosis-response worden vastgesteld omdat de methoden van de verschillende studies verschillen. Ook is het lastig vast te stellen wat de definities zijn geweest van volkoren en volkorengraanproducten. Daarnaast was er in de analyse van volkorengranen en maagkanker sprake van publicatiebias. Dat maakt dat de resultaten wel voorzichtig moeten worden geïnterpreteerd.

Desondanks wijst deze meta-analyse wel op een associatie tussen consumptie van meer volkorengranen en een verlaagd risico op kanker in het spijsverteringskanaal. Een hogere inname van volkorengranen is daarom gunstig voor de gezondheid, evenals het verruilen van geraffineerde granen voor volkorengranen. Op die manier zet ook deze studie het belang van volkorengraan consumptie weer op de kaart!

Bron Zhang, X. F., Wang, X. K., Tang, Y. J., Guan, X. X., Guo, Y., Fan, J. M., & Cui, L. L. (2020). Association of whole grains intake and the risk of digestive tract cancer: a systematic review and meta-analysis. Nutrition Journal, 19(1), 1-14.